Johannes Pretorius
M, #7562, b. 26 October 1642, d. 30 April 1694
Names in the record, in publications, etc. | 18 November 1673, the name of Johannes was written in the record as Johannes Praetorius. 27 October 1678, the name of Johannes was written in the record as Joannes Praetorius. |
Vrijbriewen and Burgher Status | Dirk Bosch became a burgher on 22 October 1668, in Dutch vryburgher or vrijburgher, initially a status in which a soldier or other employee of the VOC was released from their contractual obligations to the VOC and permitted to farm, become a tradesman, or work for others. Subsequently some individuals, including the Huguenot refugees, were brought to the Cape specifically to farm and were burghers from the time of their arrival. He was granted vrijburgher status for five years following diverse malen klaegs gewijs versoek or several requests by his wife Geertruyd Meijntinghs who said he had escaped death several times due to stroke or paralysis in the hands and limbs, that he could no longer carry out his duties. She asked too that the couple be granted a suitable place to live and take care of their two small children in an honest way … this was a small, rundown house with a garden right next to the western facade of the Fort. Her request was granted and the couple had to pay 600 carolus guilders, in three equal payments of f 66 19, the first on 25 February 1669. There were several conditions including that they kept control of Maria van Guinea, owned at the time by Johannes Pretorius, who would subsequently marry the recently widowed Geertruijd Meijntings. They were permitted to sell sugar beer - als eenelijck suijker bier.9 |
Slave Transactions | After April 1666 Maria van Guinea was sold by an unknown person to Johannes Pretorius, who arrived at the Cape in April 1666.10 On 1 September 1674 Claas van Guinea and Nicolaas van Jafnapatnam were sold by Dirck Jansz Smient to Johannes Pretorius, for f 1 500 and a skuldbrief for f 5 750 payable in equal annual instalments over the coming four years. The transaction included a house, stables, erf and garden of 2 morgen 89 roods, 56 cattle, (34 stuks hom toebehoort?) 9 oxen, 2 cows, 6 more cows, 4 heifers, and one bull calf, 2 closed wagons, garden equipment, etc. I have assumed Niclaes to be the slave purchased by Smient in 1672.11 On 21 February 1676 Claas van Bengale was sold by Jacob Hinlopen to Johannes Praetorius, for Rds. 42.12,13 On 1 March 1676 Jan van Macassar was sold by Cornelis Kriek to Joannes Praetorius, for Rds 55.14,15 |
Citations
- [S460] Prof. Barend J. Venter, "Voorsate staat van Heinricha Venter", 22 September 2008 (e-mail address). This ancestral register was compiled for Delia Robertson on 22 September 2008 from the database "Die Venter familie van Suid-Afrika" compiled by B.J. Venter, J.A. Venter and M.A. Venter. Prof. B.J. Venter, 20 Ray Street, Annlin, 0182. Hereinafter cited as "Voorsate staat van Heinricha Venter."
- [S502] Website Family Search (www.familysearch.org).
- [S190] C.C. de Villiers & C. Pama, Geslagregisters van ou Kaapse Families II L-R (Cape Town / Amsterdam: A.A. Balkema, 1966). Hereinafter cited as Geslagregisters van ou Kaapse Families II L-R.
- [S392] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Mar), 1665-1695: i8 dito
Johannes Praetorius J.M.
van Goeree en Geertruijd
Mentinghs van Hasselt wed'
van zar. Dirck Bos., transcribed by Richard Ball, Norfolk, England, (May 2006), Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/. Hereinafter cited as Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Mar).
- [S190] C.C. de Villiers & C. Pama, Geslagregisters van ou Kaapse Families II L-R, p. 733.
- [S392] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Mar): Anno 1677
Den 28 dito (Febr)
Joannes Praetorius van Goeree, weduwenaar, vrijborger alhier,
met Joanna Victors van Amsterdam J.D., May 2006, Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/
- [S502] Website Family Search (www.familysearch.org) "Den 26 Octobris van mij gedoopt mijn eerstgeboren soon, en hebbe dun genoemt Joannes
Getuijgen geweest mijn vader, Barent Schout, mijn swager Laurentius Nicolai van Egmont en Meutu Geertruijt Reijniersdr, huijsvrouwe van Cornelis Coij
https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-89QV-QGC1
[My thanks to Marco Benjamins for bringing this record to my attention.]."
- [S397] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Bapt.), 1665-1695: Den 15 Dito [April 1691] een kindt gedoopt daer van vader is Cornelis Victor, [de]
moeder Cornelia Junius, als getuijge stondt Joannes Pretorius, ende Christina van den Bergh, ende genaemt Joann[ ], transcribed by Richard Ball, Norfolk, England, (May 2006), Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/. Hereinafter cited as Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Bapt.).
- [S853] J.L. (Leon) Hattingh, "Kaapse noteriële stukke waarin slawe van vryburgers en amptenare vermeld word (1658 - 1730? 1670)", Kronos - Kaapse noteriële stukke waarin slawe van vryburgers en amptenare vermeld word (1658 - 1730? 1670) 15 (1988): 22.10.1668 CTD 3, p.243
Kommandeur Jacob Borghorst en die Politieke Raad, ‘diverse malen klaegs gewijs versoek’ deur die huisvrou van die assistent Dirk Bos, wat reeds ‘n geruime tyd ‘de handt Dodes met beroerte off lammichheijt in handen en leden’ het en nie sy diens kan waarneem nie, sy vryheid te verleen en hom ‘n bekwame plek te bied waar hulle met hul twee klein kindertjies op'n eerlike wyse deur die lewe kan kom 'reflectie nemende op een out bij na vervallen wooningsken dicht aan de west syde van dese fortresse staende’ van die Kompanjie te koop in klein paaiemente, neem in aanmerking dat hy nieteenstaande sy gesondheid sy werk vir ses jaar gedoen het, kan daarom kwalik weier om hom sy vryheid vir 5 jaar toe te staan asook die huis met die klein tuintjie, verkort tot 40 roede 66 voete, vir 600 carolus gulde, binne drie jaar betaalbaar, elke jaar met drie gelyke paaiemente van f 66 19 stuiwers met die eerste paaiement op 25 Februarie 1669, toe te ken op die voorwaarde dat hy in die huis ‘nu noch 't eenige tijt niet sal vermoogen te tappen off gelagch setten, verstaande van wijnen off eenige andere starcke dranck, als eenelijck suijker bier dat sonder gelagen te setten ten gestelden prijsen …’ Hy mag die huis ook nie hoër bou nie en dit altyd by die Kompanjie verpand hou, so ook sy persoon, goedere en veral die slavin Maria van Guinee onder bedwang en ‘cremirie’ [?] hou. [Nagesien in 1671.]. Hereinafter cited as "Kaapse noteriële stukke waarin slawe van vryburgers en amptenare vermeld word (1658 - 1730? 1670)."
- [S629] Personal communications between Mansell Upham and Delia Robertson, 2010-present. Joannes Pretorius buys (no record):
Maria van Guinea.
- [S607] J.L. (Leon) Hattingh, "Kaapse notariële stukke waarin slawe van vryburgers en amptenare vermeld word (II), Die tweede Dekade 1671-1680", Kronos (Die notariële stukke II) 15 (1999): 1.9.1674 T 139 T 396 CTD 6, p. 174
Dircq Jansen Smient, luitenant in diens, verkoop aan Joannes Pretorius, vryburger, in skepenkennis die woonhuis, stalle, erf en tuin groot 2 morg … roeden en twee lyfeies genaamd Claas van Guinea en Niclaes, die eerste na aansien oud … en die tweede … jaar, asook 56 stuks beeste, 34 stuks hom toebehoort, 9 osse en 2 koeie, 11 stuks van die Kompanjie gekoop teen f 12 elk, verder 11 stuks, te wete 6 koeie, 4 verse en een bulkalf, wat hy van Gonnema se buit, indien hy ‘n wa sou gehad het, soos die ander dienaars en vryliede, daarvan geneem het, verkoop nog daarvan 2 hegte waens met hulle volle [?], asook al die tuingereedskap, skopgrawe, ens. soos alles op die erf en tuin gelee in Tafelvallei, begrensende … aan die tuin van burger Elbert Diemer en … die daarvoor verbylopende waweg, soos blyk uit die grondbriewe van … vir f 1 500 en ‘n skuldbrief van f 5 750 betaalbaar oor die eersvolgende vier jaar in gelyke dele. [In die skuldbrief word die grootte aangegee as 2 morg 89 roede en begrens aan die westelike sy deur Diemer, N na die fort, O Wind berg, S Tafelberg en W die tuin van Diemer].. Hereinafter cited as "Die notariële stukke II."
- [S418] Anna J. Böeseken, Slaves and Free Blacks at the Cape 1658-1700 (Cape Town: Tafelberg, 1977), p.131. 21.2.1676: Claas from Bengal (11 /12), sold by Jacob Hinlopen to Johannes Praetorius for Rds. 42.. Hereinafter cited as Slaves and Free Blacks at the Cape 1658-1700.
- [S607] J.L. (Leon) Hattingh, "Die notariële stukke II", 21.2.1676 [Verlore]
Jacob Hinlopen verkoop aan Johannes Praetorius die slaaf Claas van Bengale, 11/12 jaar oud, vir 42 Rds.
- [S418] Anna J. Böeseken, Slaves and Free Blacks at the Cape 1658-1700, p.131.1.3.1676: Jan from Macassar, sold by Cornelis Kriek to Joannes Praetorius for Rds.55.
- [S607] J.L. (Leon) Hattingh, "Die notariële stukke II", 1.3.1676 [Verlore]
Comelis Kriek verkoop aan Johannes Praetorius die slaaf Jan van Makassar vir 55 Rds.
- [S397] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Bapt.): Ano' 1678
den selfden dito (27 October) Josina
Joannes Praetorius en Joanna Victors, 1665-1695, Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/
- [S325] Lorna Newcomb and Ockert Malan, compilers, Annale van Nederduits Gereformeerde Moedergemeente Stellenbosch No 1.., CD-ROM (Stellenbosch) Die Genootskap vir die Kerkversameling, 2004 0-9584832-1-3), Baptism Register, Lorna:
Johannes =22.9.1680 s/v Johannes Pretorius en Johanna Victor; x Helena d/v 'n onbekende Kompanjie slavin. Jan Vosloo was heelmoontlik Helena se vader alhoewel hy dit nooit erken het nie.. Hereinafter cited as Palmkronieke I Baptisms.
- [S397] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Bapt.): 1682
den 11 October Jannetie
Johannes Pretorius en Johanna Victors
Juffrou Victors, 1665-1695, Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/
- [S397] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Bapt.): [Ao. 1688]
eodem d. (5 September) is een kindt gedoopt waar van vader is Johannes
Pretorius de moeder Joanna Victor. de getuijge
Cornelia Jacoba J[unirij] en is genaamt Loduwijck, 1665-1695, Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/
- [S397] NGK G1 1/1, Nederduitsch Gereformeerde Kerk, Kerken Boek (Bapt.): 1690
Den 17 Dito (September) een kindt gedoopt waer van vader is Joannes Pretorius, de
moeder Joanna Victor, als getuijge sondt den Eerw Predic[ant]
Leonarduss [Ter]wolt, ende E. Juffr. Geertruijd [Liubring ]
huijsvrou van den fiscael Cornelis Linnes, ende ghenaemt
Elisabet, 1665-1695, Genealogical Society of South Africa, eGSSA Branch http://www.eggsa.org/